Jest szansa, że jeszcze w tym półroczu Rada Miasta podejmie uchwałę dotycząca ustanowienia kilkunastu drzew na terenie Starego Miasta pomnikami przyrody. Wydział Klimatu i Środowiska przedstawił właśnie propozycje nadania imion wskazanym m.in. przez Radę Osiedla drzewom. Urzędnicy proponują wyróżnić poznańskich naukowców przyrodników i dendrologów wskazując ich jako patronów platanów na Placu Wolności, a także Magdalenę Abakanowicz (platan na Dziedzińcu Różanym CK Zamek) i prof. Zbigniewa Zakrzewskiego (Zielone Ogródki na Strzeleckiej). Aleje drzew pomników przyrody w Parku Marcinkowskiego i Mickiewicza mają otrzymać nazwy patronów parku.
O tym, że każde drzewo w centrum miasta jest na wagę złota nikogo nie trzeba przekonywać ale okazuje się też, że w Poznaniu jest tylko 36 starych okazów objętych ochroną w formie pomnika przyrody! Staromiejscy radni w uchwale do Prezydenta Poznania w marcu 2021 roku zwrócili się z wnioskiem o objęcie szczególną ochroną 30 platanów klonolistnych znajdujących się w centrum miasta!
Magistrat zlecił wieloaspektową analizę naukowcom z Uniwersytetu Przyrodniczego, a ci potwierdzili konieczność szczególnej opieki nad drzewami. Radni wskazali tu na cztery skupiska platanów, 21 drzew w Parku Mickiewicza, 4 w Parku Marcinkowskiego i na Placu Wolności oraz pojedynczy okaz przy ul. Solnej.
Oprócz 36 pomników przyrody w Poznaniu ochroną jest objętych 901 drzew pomnikowych, w tym tylko 20 pojedynczych drzew, pozostałe rosną w ośmiu alejach i pięciu grupach. Na Starym Mieście pomnikami przyrody są tylko 3 drzewa: platany z ul. Libelta i Szkolnej (na terenie dawnego szpitala] oraz leszczyna turecka w parku Marcinkowskiego.
Propozycje nazw
1) dla grupy 21 drzew, platanów klonolistnych (Platanus ×hispanica Mill. Ex Münchh. „Acerifolia”) – Park Adama Mickiewicza, obręb 51, arkusz 23, działka 52/4 (petycja – VII/100/II/2019 z 28.11.2019 uchwała Rady Osiedla Stare Miasto):
– proponowana nazwa: Aleja im. Adama Mickiewicza. Kierując się zasadą utylitarności i jednolitości nazewnictwa Wydział proponuje ww. nazwę alei w związku z miejscem jej położenia – park im. Adama Mickiewicza oraz w nawiązaniu do stojącego w pobliżu, na Placu Adama Mickiewicza, pomnika Adama Mickiewicza. Poeta był bardzo znaną osobą w Wielkopolsce. W 1828 ukazało się pierwsze wydanie poznańskie całej jego dotychczasowej twórczości, w 1832 r. drugie. Drzewo było częstym motywem w twórczości Mickiewicza m.in. „Drzewa moje ojczyste! Jeśli niebo zdarzy, bym wrócił was oglądać, przyjaciele starzy, czyli was znajdę jeszcze? Czy dotąd żyjecie? Wy, koło których niegdyś pełzałem jak dziecię.” (A. Mickiewicz „Pan Tadeusz”);
2) dla grupy 4 drzew, platanów klonolistnych (Platanus ×hispanica Mill. Ex Münchh. „Acerifolia”) – Park Karola Marcinkowskiego, obręb 51, arkusz 45 działka 17/1 (petycja – VII/100/II/2019 z 28.11.2019 uchwała Rady Osiedla Stare Miasto):
– proponowana nazwa: Platany im. Karola Marcinkowskiego. Kierując się zasadą utylitarności i jednolitości nazewnictwa Wydział proponuje ww. nazwę alei w związku z miejscem jej położenia – park im. Karola Marcinkowskiego. Karol Marcinkowski był znanym polskim lekarzem, społecznikiem i filantropem. W 1841 powołał Poznańskie Towarzystwo Pomocy Naukowej wypowiadając znamienne słowa w trosce o dobro przyszłych pokoleń: „Wychowanie nasze to dług zaciągniony u ogółu, z czego się w swym czasie wypłacać winniśmy”, które możemy odczytać również w kontekście ochrony środowiska;
3) dla czterech platanów klonolistnych (Platanus ×hispanica Mill. Ex Münchh. „Acerifolia”) – Plac Wolności, obręb 51, arkusz 19, działka 22, arkusz 20, działka 54/2 (petycja – VII/100/II/2019 z 28.11.2019 uchwała Rady Osiedla Stare Miasto),
– proponowane nazwy:
Platan im. Prof. Aliny Hejnowicz. Prof. A. Hejnowicz była zasłużonym polskim botanikiem, ekspertką w anatomii drzew. W 1955 r. podjęła pracę naukową w Zakładzie Dendrologii i Pomologii Polskiej Akademii Nauk – obecnym Instytucie Dendrologii PAN w Kórniku. W 1983 r. Rada Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu nadała jej tytuł doktora habilitowanego. Jednym z jej najbardziej znanych osiągnięć było wypracowanie oryginalnej metody rozróżniania drewna modrzewia i świerka, która jest niezwykle przydatna w archeologii i paleobotanice. Była Członkiem Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Za osiągnięcia naukowe została odznaczona w 1975 r. Złotym Krzyżem Zasługi.
Platan im. Prof. Konstantego Steckiego. Prof. K. Stecki, polski botanik, w latach 1923-1950 kierownik Katedry Botaniki Leśnej i Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Poznańskiego, należał do grona założycieli parku dendrologicznego na poznańskim Sołaczu. Przewodniczył poznańskiemu oddziałowi Polskiego Towarzystwa Botanicznego, prowadził m.in. badania flory Wielkopolski, był twórcą podziału Polski na strefy przyrodniczo-leśne.
Platan im. Prof. Józefa Konrada Paczoskiego. Prof. J. K. Paczoski, polski botanik, twórca fitosocjologii, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności. Założył pierwszy na świecie Instytut Socjologii Roślin na Uniwersytecie Poznańskiem. Został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.
Platan im. Prof. Witolda Kuleszy. Prof. W. Kulesza , polski fitosocjolog, dendrolog, kierownik Katedry Biologii Lasu, Geografii i Leśnictwa Uniwersytetu Poznańskiego. Opublikował ponad 80 prac naukowych, w tym dotyczących flory Poznania. Prowadził rejestr osobliwości dendrologicznych Wielkopolski i Pomorza, czynnie inicjował ochronę wielu obiektów przyrodniczych. Wydał m.in. „Klucz do oznaczania drzew i krzewów dzikich i hodowanych”, stanowiący podstawowe źródło wiedzy dendrologicznej dla wielu pokoleń studentów.
4) platan klonolistny (Platanus ×hispanica Mill. Ex Münchh. „Acerifolia”), Dziedziniec Różany, Święty Marcin 80/82 Obręb 51, arkusz 24, działka 3 (petycja – XXI/261/III/2021 z 22.04.2021 uchwała Rady Osiedla Stare Miasto),
– proponowana nazwa: Platan im. Prof. Magdaleny Abakanowicz. Światowej sławy polska rzeźbiarka, twórczyni tkaniny artystycznej, profesor sztuk pięknych, która w latach 1965-1990 prowadziła zajęcia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Od 2021 r. jest patronką Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. W 2007 r. na Dziedzińcu Różanym dokonano odsłonięcia zespołu pięciu figur plenerowych autorstwa Abakanowicz, zbliżonych wyglądem do „Nierozpoznanych” stojących na poznańskiej Cytadeli.
5) klon srebrzysty (Acer saccharinum L.), zieleniec Zielone Ogródki im. Z. Zakrzewskiego, ul. Zielona/Strzelecka, Obręb 51, arkusz 28, działka 35/1 (petycja – XXII/272/III/2021 z dnia 27.05.2021 r. uchwała Rady Osiedla Stare Miasto).
- proponowana nazwa: Klon im. Prof. Zbigniewa Zakrzewskiego. Kierując się zasadą utylitarności i jednolitości nazewnictwa Wydział proponuje ww. nazwę alei w związku z miejscem jej położenia – zieleniec Zielone Ogródki im. Z. Zakrzewskiego. Profesor Zakrzewski był wybitnym ekonomistą i prawnikiem, pisarzem i działaczem społecznym, znawcą i miłośnikiem dziejów Poznania, honorowym przewodnikiem PTTK. Decyzją Prezydenta Miasta Poznania został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.
- Przy nadawaniu nazwy FOP należy zastosować się do następujących kryteriów:
1) dbałość o poprawne stosowanie języka polskiego;
2) zwięzłość;
3) uwzględnienie cech charakterystycznych obiektu, a także rejonu miasta, w którym jest on położony;
4) dbałość o zgodność z dotychczasową tradycją nazewniczą w danej części miasta;
5) dbałość o uhonorowanie zasłużonych wielkopolskich, poznańskich przyrodników, botaników, dendrologów i wybitnych działaczy społecznych;
6) nazwa pochodząca od nazwiska osoby nie może być nadana wcześniej niż po upływie pięciu lat od śmierci upamiętnianej osoby;
7) dbałość o zachowanie właściwej proporcji płci wśród nowych patronów;
8) dopuszcza się nazewnicze upamiętnienie osoby przed upływem terminu, o którym mowa w pkt 6, jeżeli z wnioskiem nazewniczym wystąpią radni Rady Miasta Poznania w liczbie większej niż połowa ustawowego składu Rady;
9) nowe nazwy nie mogą powtarzać nazw istniejących obiektów nazewniczych o podobnym charakterze lub być do nich podobne w sposób mogący wprowadzić w błąd przy ich stosowaniu.
Wydział Klimatu i Środowiska zwrócił się do Rady Osiedla Stare Miasto z prośbą o akceptację zaproponowanych przez Wydział nazw bądź przesłanie własnych propozycji wraz z uzasadnieniem. W przypadku propozycji upamiętniających osobę lub zdarzenie historyczne.
