Hałaśliwe tramwaje?!

Hałas jest jednym z największych problemów wskazywanych przez mieszkańców w centrum Poznania. Przy ul. Strzeleckiej i wielu innych punktach jako uciążliwość wskazywano m.in. na głośne tramwaje. Z wielu opinii wynika, ze że szczególnie głośne są najnowsze nabytki MPK Poznań – Moderusy Gamma (przede wszystkim pojazdy jednokierunkowe).

Magistrat ogłosił potrzebę kupna dodatkowych tramwajów. Dlatego zwróciliśmy się z pytaniem, czy w postępowaniu przetargowym zawarto parametry związane z poziomem wytwarzanego hałasu? Tu należy zauważyć, że w przetargach na zakup taboru Wrocław zawarł wymogi związane z wyposażeniem pojazdów w tzw. absorbery czyli tłumiki hałasu.

Czy kursujące po Poznaniu tramwaje posiadają rozwiązania ograniczające hałas? Czy poznańskie Moderusy Gamma posiadają podobne rozwiązania jak pojazdy dostarczone do Wrocławia?

Poniżej odpowiedź ZTM i MPK

Analizując problem walki z hałasem należy mieć na względzie, że natężenie hałasu emitowanego przez tabor szynowy zależy nie tylko od konstrukcji samych pojazdów, ale także od wielu innych czynników, z których najważniejsze to:

  • rodzaj i budowa toru,
  • sposób wykonania podtorza,
  • stan techniczny nawierzchni torowej (pęknięcia szyn, pofalowanie główek szyn),
  • stan techniczny poruszających się pojazdów (płaskie miejsca na obręczach, luźne elementy wózków),
  • rodzaj i gęstość zabudowy w sąsiedztwie torowiska (na skutek wielokrotnych odbić, może dochodzić do
    kumulacji hałasu, w szczególności w wąskich zabudowanych po obu stronach ulicach),
  • obecność elementów i systemów ograniczających hałas, takich jak smarownice torowe, ekrany
    akustyczne powierzchnie rozpraszające dźwięk,
  • prędkość poruszających się tramwajów.

Analizując problem ograniczania emisji hałasu staramy się mieć na uwadze całość problemu i realizować działania w obszarach, które dają największą szansę osiągnięcia oczekiwanych efektów przy możliwie najniższych kosztach.

Z powyższych względów w dokumentacji przetargowej, a dokładnie w szczegółowym opisie technicznym (SOT) nie postawiliśmy wymagań związanych z zastosowaniem w tramwajach tłumików hałasu.

Uważamy, że skuteczność tego typu elementów jest dyskusyjna, a wymuszenie ich zastosowania może spowodować wzrost kosztów zakupu i serwisowania tramwajów, nie dając przy tym gwarancji odczuwalnego obniżenia poziomu hałasu – okazuje się bowiem, że często subiektywne odczucia mieszkańców/pasażerów nie pokrywają się w wynikami badań homologacyjnych pojazdów.

Np. w świetle posiadanych przez nas dokumentów, tramwaje Moderus Gamma, uważane wg przytoczonej opinii za najbardziej hałaśliwe, są w rzeczywistości o 1-2 dB(A) cichsze od zakupionych wcześniej tramwajów Moderus Beta i znacznie cichsze od starszych tramwajów innych typów.

Dzieje się tak dlatego, że na subiektywny odbiór hałasu, wpływa nie tylko samo natężenie dźwięku, ale także widmo zawartych w nim częstotliwości fal akustycznych.

Niezależnie od powyższego w ogłoszonym przez nas postępowaniu na zakup tramwajów, w SOT znalazło się szereg innych wymagań dotyczących ograniczania hałasu, tj:

pkt. 1.2 Zamawiający zaleca zastosowanie w tramwaju możliwie najnowszych, sprawdzonych w praktyce osiągnięć i rozwiązań w dziedzinie technologii i projektowania, gwarantujących: (…)
b) jak najniższy poziom wibracji i emitowanego hałasu wewnątrz i na zewnątrz pojazdu, (…)
pkt. 2.1.11 Tramwaj musi być tak zaprojektowany, aby minimalizować poziom emitowanego hałasu. Poziom hałasu zewnętrznego musi odpowiadać wymogom obowiązującego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (…)
pkt. 2.4.8.12 Tramwaj powinien emitować hałas o możliwie najniższym poziomie, w szczególności podczas przejazdu przez łuki,
pkt. 2.4.11.2 Wzdłuż ścian bocznych pojazdu należy umieścić fartuchy w celu zmniejszenia hałasu. Pod pojęciem osłon tłumiących dźwięk należy rozumieć osłony wózków (klapy) oraz wszelkie osłony boczne znajdujące się w dolnym pasie nadwozia (…),
pkt. 2.4.13.15 Poszczególne człony wagonu należy połączyć przegubami i harmoniami. Połączenia obrotowe i wychylne powinny być tak skonstruowane, aby ich ruch nie powodował żadnych hałasów (np. pisk, trzeszczenie) (…).
Wprawdzie zapisy te są ogólnymi wytycznymi do wykonania tramwaju, jednak w przypadku powstania sporu z Wykonawcą, związanego z nadmierną emisją hałasu okazują się niezwykle pomocne.

Warto mieć na uwadze, że przy rozstrzyganiu postępowań na dostawę taboru nie ma możliwości obiektywnego porównania hałasu wytwarzanego przez oferowane tramwaje poprzez wykonanie pomiarów porównawczych, w identycznych warunkach.

W dokumentach przetargowych dostępne mogą być tylko pisemne deklaracje producentów dotyczące określonych parametrów tramwajów, co rodzi niebezpieczeństwo, że dostarczane pojazdy mogłyby na etapie homologacji/odbioru okazać się niezgodne ze SOT, a to z kolei może skutkować utratą dofinansowania z UE, będącego nierzadko filarem, w zakresie finansowania realizowanych przez nas projektów.

Ostatecznie mając na uwadze, że ostatnia nowelizacja rozporządzenia dotyczącego warunków technicznych tramwajów oraz zakresu ich wyposażenia radykalnie obniżyła dopuszczalny poziom emisji hałasu przez tramwaje z 88 dB(A) do 80 dB(A), formułując warunki zamówienia, uznaliśmy za wystarczające spełnienie przez zamawiane pojazdy, obowiązujących przepisów.

Aktualnie eksploatowane w Poznaniu tramwaje posiadają wszystkie standardowo stosowane elementy ograniczające emisję hałasu takie jak:

  • koła z wkładkami elastycznymi,
  • dwa stopnie odsprężynowania pudła względem zestawów kołowych,
  • system smarowania obrzeży kół (tylko tramwaje z tzw. wózkami sztywnymi – tj. Combino i Tramino),
  • osłony tłumiące dźwięk tj. osłony wózków i fartuchy dolne,
  • pokrycia i masy izolacyjno wygłuszające,
  • precyzyjnie działające układy ABS, minimalizujące ryzyko powstawania płaskich miejsc na obręczach,
    w przypadku wystąpienia poślizgu kół (za wyjątkem najstarszych pojazdów typu 105Na i pochodnych
    oraz GT-8).

Tramwaje Moderus Gamma zakupione przez MPK Wrocław posiadają odmienną, niż zastosowana w tego samego typu pojazdach eksploatowanych w Poznaniu, konstrukcję wózków, jednak wprowadzone modyfikacje, wg naszej wiedzy, nie służyły ograniczeniu emisjii hałasu, a jedynie poprawie właściwości techniczno-eksploatacyjnych tramwajów, poprzez zoptymalizowanie wcześniej zastosowanych rozwiązań.

Jeśli chodzi o pozostałe obszary walki z hałasem, to z naszych doświadczeń wynika, że najbardziej odczuwalne dla mieszkańców zmniejszenie hałasu pochodzącego od przejeżdżających tramwajów można uzyskać poprzez:
a. odpowiednie wykonanie torowisk (zastosowanie podczas remontów odpowiednej podbudowy toru i specjalnych mat i otulin, tłumiących drgania szyn,
b. zastosowanie smarownic torowych zmniejszających zużycie boczne szyn oraz piski (hałas) powstający na łukach,
c. bieżące utrzymanie taboru w dobrym stanie technicznym (m.in. sprawne wykrywanie i korygowanie płaskich miejsc pojawiających się na powierzchni tocznej kół tramwajów),
d. bieżące utrzymanie torów w dobrym stanie technicznym (likwidacja pęknięć szyn i okresowe szlifowanie powierzchni główek szyn).

Wychodząc z ww. przesłanek, w ostatnim okresie na obszarze Starego Miasta wykonane zostały następujące prace, mające na celu ograniczenie hałasu pochodzącego od ruchu tramwajowego:

  • remont torowiska tramwajowego w ul. Królowej Jadwigi w nowej technologii (belki Molla) – znaczna
    redukcja hałasu oraz powstających podczas przejazdu tramwaju drgań,
  • wymiana smarownic torowych na nowe – łuk Wolnica/plac Wielkopolski,
  • wymiana zużytych szyn tramwajowych w łukach na ulicach Mostowa, Dowbora-Muśnickiego, Zielona, Lewandowskiej,
  • remont ulicy Podgórnej – montaż nowych szyn na podlewie z mas poliuretanowych oraz z zalewką przyszynową, przełożenie nawierzchni z kostki kamiennej w torowisku – redukcja hałasu oraz powstających podczas przejazdu tramwaju drgań,
  • montaż nowych smarownic oraz budowa nowych torowisk na matach wibro-akustycznych na wszystkich zakresach Projektu Centrum (prace realizowane przez PIM),
  • remont torowiska tramwajowego plac Cyryla Ratajskiego, ul. Mielżyńskiego i Fredry – MPK Poznań po wykonaniu dokumentacji projektowej przekazało zadanie do realizacji przez PIM – torowiska wykonane w technologii prefabrykowanych płyt betonowych, pod którymi ułożono maty wibro- akustyczne znacząco redukujące powstający podczas przejazdu tramwaju hałas oraz drgania.

Działania koordynują radni Tomasz Dworek, Lidia Koralewska

Share

Zobacz również

1 odpowiedź

  1. Babcia pisze:

    Mieszkam przy ul.Mielżyńskiego i hałas po remoncie torowiska się nie zmniejszył wręcz przeciwnie jest głośniej i do tego jakaś klapa ruchoma na którą najeżdżają samochody i nikt nie pyta mieszkańców o opinię jak się mieszka może ktoś powinien zrobić pomiar hałasu w mieszkaniach.Nie da się otwierać okna , a przy zamkniętych również jest głośniej niż było.Chodzi chyba władzą miasta aby ludzie wynieśli się z centrum.